Nöbetçi Eczaneler
Erzincan İl Sağlık Müdürlüğü, Mayıs ayındaki Cilt Kanseri Farkındalık Ayı’nda vatandaşları uyarıyor: Güneşin zararlı UV ışınlarına karşı korunun, cildinizi düzenli kontrol edin. Erken teşhis, cilt kanserinde hayat kurtarıyor!
Erzincan İl Sağlık Müdürlüğü, Mayıs ayının “Cilt Kanseri Farkındalık Ayı” olması dolayısıyla bir basın bildirisi yayımladı. Yaz aylarında artan güneş maruziyeti öncesinde, cilt kanseri konusunda toplumsal bilinci artırmak ve erken teşhisin önemini vurgulamak için düzenlenen etkinlikler, vatandaşları cilt sağlığına daha fazla dikkat etmeye çağırıyor.
CİLT KANSERİ NEDİR VE NEDEN ÖNEMLİ?
Cildimiz, vücudumuzu dış etkenlerden koruyan en büyük organımız. Ancak, zararlı çevresel faktörler, özellikle güneşin ultraviyole (UV) ışınları, cilt hücrelerine zarar vererek kanser riskini artırıyor. Erzincan İl Sağlık Müdürlüğü, her cilt değişikliğinin kanser anlamına gelmediğini, ancak şüpheli durumlarda vakit kaybetmeden doktora başvurmanın hayati önem taşıdığını belirtiyor.
Cilt kanserleri, genellikle güneşe maruz kalan bölgelerde ortaya çıksa da, güneş görmeyen alanlarda da gelişebiliyor. Erken teşhis, ciddi komplikasyonları ve hatta ölüm riskini önlemede kilit rol oynuyor. Müdürlük, özellikle açık tenli bireylerin, çocuklukta şiddetli güneş yanığı geçirenlerin ve ailede cilt kanseri öyküsü olanların daha yüksek risk altında olduğunu vurguluyor.
CİLT KANSERİ TÜRLERİ VE RİSK FAKTÖRLERİ
Cilt kanserleri iki ana gruba ayrılıyor:
- Melanom Dışı Cilt Kanserleri: Derinin üst tabakalarında başlar ve genellikle güneşe maruziyetle ilişkilidir. Ülkemizde her yıl yaklaşık 20.000 kişiye bu tanı konuyor.
- Melanom: Melanosit hücrelerinin anormal büyümesiyle oluşur. Nadir görülse de hızlı yayılımı nedeniyle ölüm oranı yüksektir. Türkiye’de yıllık melanom vaka sayısı yaklaşık 1.500.
Cilt kanseri riskini artıran başlıca faktörler arasında şunlar yer alıyor:
- Uzun süreli veya şiddetli güneş maruziyeti
- Solaryum gibi yapay UV ışın kaynakları
- Açık havada uzun süre çalışma
- Çocuklukta geçirilen ciddi güneş yanıkları
- Açık ten, kolay çillenme veya güneş yanığına yatkınlık
- Bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullanımı
- Hava kirliliği ve zararlı kimyasallarla temas
Müdürlük, hava kirliliğinin de cilt kanseri riskini artırdığını, çünkü kirliliğin cilt hücrelerinde oksidatif strese yol açarak kanser gelişimine zemin hazırlayabileceğini belirtiyor.
ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIYOR
Cilt kanserinde erken teşhis, tedavi başarısını dramatik şekilde artırıyor. Özellikle melanomda erken müdahale, tam iyileşme şansı sunarken, gecikmeler kanserin yayılmasına ve ölümcül sonuçlara yol açabiliyor. Erzincan İl Sağlık Müdürlüğü, vatandaşları düzenli cilt kontrolüne ve kendi kendine muayeneye teşvik ediyor.
Kendi Kendine Cilt Muayenesi Nasıl Yapılır?
- İyi aydınlatılmış bir odada, tam boy ayna kullanarak cildi inceleyin.
- Sırt, saç derisi, ayak tabanları gibi zor görülen alanlar için el aynası veya bir yakının yardımından faydalanın.
- Benlerin, lekelerin, çillerin ve diğer izlerin şeklini, rengini ve boyutunu takip edin.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN BELİRTİLER:
- Yeni oluşan veya değişen benler ve lekeler
- Kanama, sızma, pullanma veya kızarıklık
- Kaşıntı, hassasiyet veya ağrı
- Olağandışı yaralar, kabarıklıklar veya ciltteki farklılıklar
Bu tür belirtiler fark edildiğinde, bir dermatoloğa başvurmak kritik önem taşıyor.
CİLT KANSERİNDEN KORUNMA YOLLARI
Cilt kanserini tamamen önlemek mümkün olmasa da, riski azaltmak için alınabilecek önlemler mevcut. Erzincan İl Sağlık Müdürlüğü’nün önerileri şöyle:
- Güneşin yoğun olduğu 10.00-16.00 saatlerinde gölgede kalmaya özen gösterin.
- Geniş spektrumlu, yüksek koruma faktörlü güneş kremleri kullanın.
- Şapka, uzun kollu giysiler ve UV koruyucu güneş gözlüğü tercih edin.
- Solaryum gibi yapay UV kaynaklarından kaçının.
- Zararlı kimyasallarla teması en aza indirin.
- Cildinizi düzenli olarak kontrol ederek “normal” olanı tanıyın.
TÜRKİYE VE DÜNYA’DA CİLT KANSERİ
Türkiye’de melanom dışı cilt kanserlerinin insidans oranı erkeklerde yüz binde 23,4, kadınlarda yüz binde 15,5. Melanom ise erkeklerde yüz binde 1,9, kadınlarda yüz binde 1,2 oranında görülüyor. Dünya Sağlık Örgütü, özellikle açık tenli toplumlarda melanomun ciddi bir halk sağlığı sorunu olduğunu ve UV maruziyetine karşı acil önlemler gerektiğini vurguluyor.